İtikâfın Maneviyat ve Psikopatoloji İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Özet İnsan ilişkisel bir varlıktır. Bu ilişkiselliği onun fıtratında da görmek mümkündür. Çünkü insan aynı zamanda biyo-psiko-sosyo-sipritüel bir varlıktır. Konuya bütüncül yaklaşıldığında bireyin manevi deneyimleri onun diğer sağlık parametrelerini de etkileyebilir. Nitekim maneviyatı yüksek bireylerin genel ruh sağlıkları diğerlerine göre daha pozitif olduğu da bilinen bir gerçekliktir. İtikâf da bireyin maneviyatına olumlu etkileri olan önemli bir sünnettir. İtikâf Müslümanların Ramazan ayının son 10 gününde camide icra ettikleri bir uzlet ve maneviyat mevsimidir. İtikâf peygamberimizin her Ramazan ayında uyguladığı önemli ibadetlerdendir. İslam inancına göre itikâf, ibadetle meşgul olmak için tenha bir yere gitmek anlamına gelir; özellikle ibadet için Ramazan’ın son 10 günü boyunca camilerde veya mescitlerde kalmak, iman bilgisi ve Kur’an okumakla meşgul olmak anlamına gelir. İtikâfın gayesi; dünyayla ilişkileri minimum düzeye indirerek kişinin kendisiyle baş başa kalması, daha fazla ibadet ve dua ile meşgul olarak Allah’a daha çok yakınlaşmasıdır. Bu yakınlaşma bireyi psikopatolojik sorunlardan uzak tutabilir. Bu sayede birey, ilişki içinde olduğu gerçek ve sanal çevresiyle yaşadığı sorunların muhtemel yorgunluğundan uzaklaşır. Böylece o, manevi dinginlik sürecine girmekle psikopatolojik sorunlarını da minimum seviyeye indirebilir. Bu çalışmada itikâfın maneviyat ve bazı ruh sağlığı semptomları üzerinde etkili olup olmadığı araştırılmıştır. Bu çalışma, 2019 Ramazan ayı itikâf döneminde yapılmıştır. Sakarya’da Erenler ilçe Müftülüğü’ ne bağlı Mehmet Zahid Kotku Camisi, Konya’da Meram İlçe Müftülüğü’ne bağlı Sultan Veled Camisi ve İstanbul’da Üsküdar İlçe Müftülüğü’ne bağlı Kotku camilerinde itikâfa giren 39 gönüllü katılımcıyla yapılmıştır. Katılımcılara öntest ve sontest olmak üzere Kısa Semptom Envanteri ve Maneviyat Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların maneviyat ortalamalarında artış, Kısa Semptom Envanteri ortalamalarında anlamlı olmayan düzeyde düşüş gözlenmiştir.

Tamamını indirmek için tıklayınız: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1180648